ระยะอกหัก (5 Stage of grief)
เมื่อไหร่ความเศร้า (เขา) จะหายไป
- “5 Stage of grief” หรือระยะของความเศร้า คือสิ่งที่มนุษย์ผู้มีหัวใจทุกคนต้องเผชิญ เพราะใคร ๆ ก็เคยผ่านการอกหักทั้งนั้น
- บางคนผ่านมาครบทุก Stage บางคนข้ามบาง Stage และยังมีคนที่ไปถึง Stage สุดท้ายหรือไม่ถึงแต่กระโดดกลับมา Stage ต้น ๆ ใหม่ สลับไปสลับมา
- การผ่าน “5 Stage of grief” จึงไม่ได้เรียงลำดับไปตามแต่ละขั้น และระยะเวลาที่ยืนอยู่ใน Stage นั้น ๆ ของแต่ละคนก็ไม่เท่ากัน
- แต่ท้ายที่สุดแล้ว เราทุกคนต้องไปจบที่ Stage 5 เหมือนกัน นั่นคือคำตอบว่า “เมื่อไรความเศร้า + (เขา)จะหายไป”
ไม่ว่าใครก็คงเคยผ่านการอกหักมาแล้ว และกว่าจะผ่านมันไปได้ก็ไม่ใช่ง่ายเลย บางคนถึงกับใช้เวลา 3 – 4 ปี เพื่อให้ตัวเองทุเลาจากความเจ็บปวด สำหรับบางคนดูเหมือนจะหายเศร้าแล้ว แต่ก็ยังมีบางเวลาที่มันวนเวียนกลับมาที่เดิม ยังไม่สามารถ Move on ได้ หลายคนเลยตั้งคำถามว่า “เมื่อไหร่ความเศร้าจะหายไปสักที”
Elisabeth Kübler-Ross นักจิตวิทยาชาวสวิสเซอร์แลนด์ได้เสนอทฤษฎี “5 Stage of grief” แปลตรงตัวก็คือ “ระยะของความเศร้า” ซึ่งจะเกิดกับคนที่สูญเสียคนที่เคยผูกพัน รวมถึงสัตว์เลี้ยงด้วย การเข้าใจระยะของความเศร้าทั้ง 5 ขั้นนี้ จะทำให้เรารู้ว่าความคิดและการกระทำของเราอยู่ที่ Stage ไหน ซึ่งจะให้คำตอบกับเราได้ว่าเมื่อไหร่เราถึงจะหายเศร้านั่นเอง
“5 Stage of grief”
1. Denial & Isolation (ช่วงปฏิเสธและหลีกหนีความจริง)
ขั้นแรกของ 5 Stage of grief เราเรียกว่าขั้นปฏิเสธและหลีกหนีความจริง ช่วงนี้เราจะรับไม่ได้ ทำให้ต้องหลอกตัวเองว่าเขายังรักเราอยู่ เพราะอยากหนีความเจ็บปวด สำหรับบางคนเราจะเรียกช่วงนี้ว่าเป็น “ช่วงยื้อ” ก็ได้ เพราะเราจะพยายามทำทุกวิถีทางเพื่อไม่ให้เขาไป การหาเหตุผลที่ดีมาประกอบการกระทำที่แย่จึงเริ่มต้นด้วยการทบทวนความผิดของตัวเองในอดีตที่เป็นสาเหตุทำให้เขาทิ้งเราหรือพูดจาแย่ ๆ กับเรา
หลังจากนั้นเพื่อหนีความเจ็บปวดระยะยาว เราจะเริ่มอยากปรับปรุงตัวเองให้ดี เลิกทำนิสัยที่อีกฝ่ายไม่ชอบ ซึ่งช่วงแรกมักจะฝืนตัวเองให้ทำให้ได้ แต่ผ่านไปสักพักเริ่มรู้ตัวว่าสู้ต่อไม่ไหว เราจะเริ่มเข้าสู่ Stage ที่ 2 คือความโกรธ คนที่เจอปัญหามือที่สามเข้ามายุ่งกับแฟนตัวเองคุณจะเข้าสู่ Stage ที่ 2 ไวมาก
2. Anger (ช่วงโกรธและขุ่นเคือง)
นี่เป็น 1 ใน 5 Stage of grief ที่เราต้องมีสติมากที่สุด เพราะเมื่อสิ่งที่อยากได้ไม่เป็นดังที่หวัง ความอ่อนแอก็จะเริ่มแปรเปลี่ยนเป็นความโกรธเพื่อป้องกันตัวเองจากความเจ็บปวด ซึ่งจากที่บอกไปก่อนหน้านี้ว่าคนที่มีปัญหามือที่สามเข้ามาเกี่ยวข้องจะเข้าสู่ Stage นี้ไวก็คือคนที่รับไม่ได้มาก ๆ ที่แฟนมีคนอื่นแล้วโกรธขึ้นมาทันที พฤติกรรมของคนที่อยู่ใน Stage นี้คือจะทักเข้าไปเคลียร์หรือต่อว่ามือที่สาม ส่วนใหญ่มักจะเป็นผู้หญิง โดยจะมองว่า “หล่อนนั่นแหละที่เป็นตัวการทำให้ความรักของเราพัง” “คนดีที่ไหนเขามายุ่งกับแฟนคนอื่น” บลา ๆ ๆ แต่ยังจะไม่โทษหรือโบ้ยความผิดไปที่ผู้ชาย เมื่อเวลาผ่านไปก็จะเริ่มเห็นความจริงและเข้าใจมากขึ้น
สำหรับบางคนที่ไม่ได้เจอปัญหานี้ ความโกรธอาจจะเป็นอีกรูปแบบหนึ่ง นั่นก็คือการตัดพ้อด้วยถ้อยคำที่ประชดที่รู้สึกว่ามันไม่ยุติธรรมกับตัวเอง เช่น “ทำไมต้องยอมให้คนที่ไม่ได้รักเรามาทำร้ายเราด้วยวะ” “ทำไมถึงทำตัวไม่มีคุณค่าแบบนี้ ไปง้อคนอย่างนั้นได้ยังไง” “คนแบบนี้ไม่ควรเสียน้ำตาให้หรอก” และลึก ๆ ในใจบางคนก็ยังโกรธไม่ลง
3. Bargaining (ช่วงต่อรอง)
ไม่ว่าจะโกรธขนาดไหน ฝ่ายที่ทำใจไม่ได้ก็ต้องเคยผ่าน Stage นี้ จาก 5 Stage of grief บอกเลยว่า Stage ที่ 3 เป็น Stage ที่ร้องไห้หนักที่สุด เหนื่อยที่สุด ทรมานที่สุด เพราะมันเป็นช่วงต่อรองขอให้อีกฝ่ายกลับมา แล้วก็ไม่ได้แปลว่าฝ่ายที่โดนทิ้งจะตกอยู่ใน Stage นี้เพียงฝ่ายเดียวด้วย ฝ่ายที่บอกเลิกแต่อยากกลับไปคืนดีก็สามารถตกอยู่ใน Stage นี้ได้เหมือนกัน แม้ว่าเขาคนนั้นจะเป็นฝ่ายผิด แต่ก็ต้องยอมรับว่าความรักมันซับซ้อนเกินกว่าที่จะมองไปที่เหตุผลเพียงอย่างเดียว รักคนที่ทำผิดกับเราซ้ำ ๆ ก็มีให้เห็นเยอะแยะไป
ฉะนั้น การขอโอกาสกลับไปคบกันใหม่ การต่อรองว่าจะเป็นคนที่ดีขึ้นก็อาจจะเกิดขึ้นอีกครั้งหรือหลายครั้ง จนกว่าจะเชื่อว่ามันไปต่อไม่ได้แล้วจริง ๆ แล้วไปสู่ Stage ที่ 4 ถัดไป
4. Depression (ช่วงซึมเศร้า)
หลังจากที่พยายามจะกลับไปเป็นเหมือนเดิมแล้วไม่ได้ผล เราจะตกอยู่ในช่วงซึมเศร้า เสียใจ ฟูมฟาย ซึ่งบางคนมีแนวโน้มเป็นโรคซึมเศร้าได้จริง ๆ และ Stage นี้จะเป็น Stage ที่ค่อนข้างใช้เวลายาวนาน (แล้วแต่คน) เพราะเป็นระยะทำใจ และต้องบอกไว้เลยว่าในช่วงระหว่างนี้เราอาจได้เห็นเรื่องราวของเขาที่ Move on หรือมีคนใหม่ไปแล้ว คนที่ใจแข็งพอก็จะยอม Unfriend และ Unfollow เพื่อให้ตัวเองไม่ต้องเห็นเรื่องราวที่เจ็บปวดอีกต่อไป ส่วนคนที่ทนไม่ได้ กลัวจะไม่ได้ส่อง ก็อาจต้องทนเห็นต่อไปเรื่อย ๆ จนกว่าหัวใจของเราจะหยุดเต้นแรง
5. Acceptance (ช่วงยอมรับความจริง)
นี่คือ Stage สุดท้ายของ 5 Stage of grief กว่าจะมาถึงจุดนี้ได้ คุณจมอยู่กับ Stage ที่ผ่านมายาวนานแค่ไหน ? แต่ไม่ว่ายังไงเราทุกคนก็จะมาจบอยู่ที่ Stage นี้แน่นอน เราจะเริ่มบอกกับตัวเองว่า “พอแล้ว” “เราทำอะไรไม่ได้แล้ว” และหันไปโฟกัสปัจจุบันมากขึ้น เริ่มอยู่คนเดียวได้ เผลอ ๆ ยังแอบคิดด้วยว่าการอยู่คนเดียวคือสิ่งที่ดีที่สุด เพราะตอนนั้นเราผ่านความเจ็บปวดมามากพอสมควร เลยไม่อยากเจอเหตุการณ์เลวร้ายและปวดใจแบบเดิมอีก
แต่ถึงอย่างไรพฤติกรรมของแต่ละ Stage สามารถย้อนกลับหรือกระโดดข้ามไปมาได้ตลอด ไม่จำเป็นต้องเรียงลำดับ 1-5 เสมอไป บางคนอยู่ Stage ที่ 2 ข้ามมา 5 เลยก็มี หรือครั้งหนึ่งเราคิดว่าตอนนี้อยู่ใน Stage ที่ 5 ความเศร้าฉันหายไปละ ยอมรับความจริงได้ แต่จริง ๆ มันสามารถย้อนไป Stage ที่ 3 หรือ 4 อีกได้ ซึ่งมันมีนะคนที่ทำใจได้แล้ว แต่ถ้าเป็นไปได้ก็อยากกลับไปคบ สุดท้ายโดนปฏิเสธก็กลับมาเศร้าใหม่ แบบนี้ไงที่เขาเรียกว่า Move on เป็นวงกลม
แต่อย่างน้อยที่สุดก็ขอให้เชื่อว่ามันต้องมีสักวันที่เราทำใจได้และจะยืนอยู่ Stage ที่ 5 โดยมั่นใจว่าไม่ขยับไปไหนแล้ว ในเมื่อคน ๆ นั้นเดินหน้าแล้ว เราก็ไม่จำเป็นต้องจมอยู่ที่เดิม จง Move on ต่อไป ถึงแม้ว่ามันจะเป็นการเดินกันคนละเส้นทาง ไม่ได้เติบโตไปพร้อมกับเขา มันก็ยังดีกว่าไม่ไปไหน และในวันข้างหน้าเราอาจจะเจอสิ่งที่ดีกว่าก็ได้นะ
