อัปเดต! 7 เทรนด์สุขภาพ 2024
คนรักสุขภาพรู้ไว้ไม่มีเอาต์ | Advertorial
- เทรนด์สุขภาพ 2024 เป็นเรื่องของการป้องกันสุขภาพ มากกว่าที่จะแก้ไขเมื่อได้รับผลกระทบ ดังนั้นการได้รู้ทิศทางสุขภาพล่วงหน้า ย่อมช่วยให้การใช้ชีวิตปลอดภัยและสะดวกสบายยิ่งขึ้น
- เทรนด์สุขภาพไม่ใช่เพียงแต่การดูแลสุขภาพกายเท่านั้น แต่ยังหมายถึงการดูแลให้มีความเป็นอยู่ที่ดีในทุก ๆ ด้าน ทั้งกาย ใจ และสังคม เนื่องจากทุกปัจจัยย่อมมีผลสอดคล้องกัน
- 7 เทรนด์สุขภาพที่น่าจับตามองในปี 2024 นี้ ได้แก่ ครอบครัวข้ามรุ่น ปัญหาโภชนาการเด็ก พนันออนไลน์ สุราท้องถิ่น ยาเสพติด ฝุ่น และภาวะโลกเดือด
เริ่มต้นปี 2024 นี้ Short Recap จะพาทุกคนไปอัปเดต 7 เทรนด์สุขภาพ 2024 กันว่าในปีนี้ทิศทางสุขภาวะคนไทยในมิติต่าง ๆ ทั้งสุขภาพกาย สุขภาพจิต และสังคม ที่ทาง สสส. แนะนำจะมีแนวโน้มเป็นอย่างไรกันบ้าง เพื่อให้ทุกคนสามารถมองเห็นภาพรวมได้อย่างชัดเจนและรับมือกับสถานการณ์ได้ดียิ่งขึ้น
1. ครอบครัวข้ามรุ่น ความท้าทายท่ามกลางความหลากหลายในครอบครัว
เทรนด์สุขภาพ 2024 เทรนด์แรกที่เราจะพูดถึงในวันนี้ ได้แก่ ประเด็นครอบครัวข้ามรุ่น (Multi-generation) หรือครอบครัวที่มีสมาชิกหลากหลายช่วงวัย เนื่องจากในปัจจุบันผู้คนรักความมีอิสระมากยิ่งขึ้น จึงไม่ได้ยึดติดกับการสร้างครอบครัวดังเดิม นอกจากนี้ คนโสดบางคนก็เลือกที่จะแยกตัวไปอาศัยอยู่เพียงลำพัง แต่ในขณะเดียวกันคนโสดจำนวนมากก็เลือกที่จะอยู่ครอบครัวอย่าง พ่อ แม่ ปู่ ย่า ตา ยาย ดังนั้น ประเทศไทยจึงมีแนวโน้มของการเป็นครอบครัวข้ามรุ่นเพิ่มมากยิ่งขึ้น
ด้วยสภาพแวดล้อม และพื้นฐานทางสังคมที่แตกต่างกันของคนแต่ละเจเนอเรชัน ทำให้แต่ละครอบครัวประสบกับความขัดแย้งทางความคิดในประเด็นต่าง ๆ อย่างเลี่ยงไม่ได้ เช่น การศึกษา การทำงาน ความสัมพันธ์ในครอบครัว และความสัมพันธ์กับเพื่อนหรือคนรัก ซึ่งความขัดแย้งเหล่านี้สามารถนำไปสู่ปัญหาสุขภาพจิตของสมาชิกในครอบครัวได้
การอยู่ร่วมกันของครอบครัวข้ามรุ่นจึงนับเป็นหนึ่งความท้าทายที่ควรให้ความสนใจในปี 2024 โดยสมาชิกในครอบครัวทุกคนจำเป็นต้องมีการปรับตัวที่จะอยู่ร่วมกัน เพื่อลดการเกิดความขัดแย้ง ซึ่งทาง สสส. ได้ให้คำแนะนำว่า ‘การสื่อสารเชิงบวก’ หรือการแสดงความคิดเห็นด้วยความเคารพซึ่งกันและกัน เป็นหัวใจสำคัญที่จะช่วยตัดปัญหาความขัดแย้งในครอบครัวข้ามรุ่นได้ตั้งแต่เนิ่น ๆ
2. ขนมขบเคี้ยว และน้ำหวาน จุดเริ่มต้นของปัญหาโภชนาการ
เทรนด์สุขภาพ 2024 ต่อไปที่เราจะพาทุกคนไปจับตามองเป็นเรื่องเกี่ยวกับ ขนมขบเคี้ยวและน้ำหวาน ต้นตอหลักของโรคอ้วนในเด็ก ซึ่งเป็นสาเหตุไปสู่การเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) อย่างโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ มะเร็ง และโรคอื่น ๆ อีกมากมาย
ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าโซเชียลมีเดียเป็นตัวกระตุ้นสำคัญที่ทำให้เด็ก ๆ หันมาบริโภคขนมขบเคี้ยว และน้ำหวานมากขึ้น ผ่านการโฆษณาบนโลกออนไลน์ที่ดึงดูดความสนใจเด็กยุคใหม่ได้เป็นอย่างดี จนทำให้ในช่วงที่ผ่านมาจำนวนเด็กที่มีภาวะอ้วนในประเทศไทยเพิ่มมากขึ้นอย่างเห็นได้ชัด และกลายเป็นอีกหนึ่งปัญหาใหญ่ด้านสาธารณสุขของประเทศไทย โรคอ้วนไม่เพียงแต่ส่งผลเสียต่อสุขภาพกายเท่านั้น แต่ยังอาจก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพจิตจากการสูญเสียความมั่นใจในตัวเอง และอาการเจ็บป่วย จนอาจเป็นโรคซึมเศร้าในท้ายที่สุดได้
3. พนันออนไลน์ ภัยร้ายลุกลามสู่วัยรุ่น
ในยุคปัจจุบันที่อินเทอร์เน็ตเข้ามามีส่วนช่วยให้ชีวิตของเราสะดวกสบาย และเข้าถึงสิ่งต่าง ๆ ได้อย่างไร้พรมแดน ไม่เว้นแต่ ‘การพนันออนไลน์’ เทรนด์สุขภาพ 2024 ที่ควรเฝ้าระวังในกลุ่มเยาวชน เนื่องจากการเข้าถึงที่ง่ายยิ่งขึ้นจึงทำให้กลุ่มนักพนันในปัจจุบันไม่ใช่เพียงแต่ผู้ใหญ่เท่านั้น แต่ยังเจาะกลุ่มผู้เล่นอายุน้อยได้มากยิ่งขึ้น โดยในปีที่ 2023 ที่ผ่านมา จากผลการศึกษาของคณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พบว่าคนรุ่นใหม่เข้าสู่วงการพนันออนไลน์ถึง 3 ล้านคน
จากข้อมูลใน ThaiHealth WATCH 2024 เผยว่าปัจจัยหลักที่ทำให้วัยรุ่นเริ่มต้นเล่นพนันออนไลน์ คือ สถานการณ์โควิด-19 การโฆษณาออนไลน์ และการชักชวนผ่านสื่อออนไลน์ของคนดัง จึงมองว่าการพนันเป็นเรื่องปกติ บวกกับธรรมชาติของวัยรุ่นที่มักจะมีความอยากรู้อยากลองสิ่งใหม่ ๆ ทำให้วัยรุ่นไทยมีแนวโน้มติดการพนันมากยิ่งขึ้น โดยขาดความตระหนักรู้ถึงผลกระทบต่าง ๆ เช่น ความขัดแย้งภายในครอบครัว ปัญหาด้านการเงิน ผลกระทบต่อการเรียน ความเครียด และทวีความรุนแรงจนเกิดการพึ่งพาอบายมุขอื่น ๆ เช่น สุรา และยาเสพติด
หากกำลังสงสัยว่าตนเองหรือลูกหลานกำลังเสี่ยงติดพนันออนไลน์หรือไม่ อาจลองสังเกตจากสัญญาณง่าย ๆ ได้ ดังนี้
- เล่นพนันนานกว่าที่ตั้งใจไว้
- เล่นพนันแบบทุ่มสุดตัว
- เริ่มโกหกเกี่ยวกับจำนวนเงินที่ใช้เล่นพนัน
- ขาดเรียน หรือผิดคำสัญญาที่ให้ไว้กับผู้อื่น เนื่องจากการพนัน
- ไม่มีสมาธิในการทำสิ่งต่าง ๆ และหมกมุ่นอยู่กับเรื่องพนัน
4. สุราท้องถิ่น จะสร้างความหลากหลายอย่างไรให้ความเสี่ยงลดลง
สุราท้องถิ่น เป็นอีกหนึ่งเทรนด์สุขภาพ 2024 ที่หลายคนกำลังให้ความสนใจ สะท้อนจากการพูดถึงบนโลกออนไลน์อย่างแพร่หลายในปีที่ผ่านมา โดยสิ่งที่ทำให้สุราท้องถิ่นได้รับความสนใจเป็นอย่างมาก คือวัฒนธรรมการดื่มที่แตกต่างกันในแต่ละท้องถิ่น ด้วยการใช้วัตถุดิบที่หาได้ในท้องถิ่นมาใช้ในการผลิตสุรา และเป็นการเพิ่มมูลค่าทางการตลาดให้กับผลผลิตทางการเกษตร เช่น อ้อย ข้าว ข้าวโพด และอื่น ๆ อีกมากมาย
ด้วยเหตุนี้ หลายภาคส่วนจึงได้ทำการผลักดันสุราท้องถิ่นให้มีความเสรีมากยิ่งขึ้น เพื่อเป็นการส่งเสริมวัฒนธรรม และสร้างรายได้ให้แก่ชุมชน ก่อนหน้านี้ การผลิตสุราไม่ว่าจะเพื่อบริโภคหรือจำหน่ายก็ไม่สามารถทำได้อย่างเสรี แต่ในปี 2022 กระทรวงการผลิตสุราได้มีการอนุญาตให้ผลิตสุรากินเองได้ แต่ยังต้องเสียภาษีเช่นเดียวกับการผลิตเพื่อจำหน่าย ซึ่งนับว่าเป็นก้าวสำคัญในการปลดล็อกสุราท้องถิ่น
ในช่วงหาเสียงเลือกตั้งรัฐบาล ในปี 2023 บนโซเชียลมีเดียได้มีการพูดถึงนโยบายปลดล็อกสุราเสรี ด้วยวัตถุประสงค์เพื่อสร้างมูลค่าให้กับผลผลิตทางการเกษตร และทำให้สุราท้องถิ่นเข้าสู่ระบบมากยิ่งขึ้น ซึ่งจะช่วยลดปัญหาสุราเถื่อนที่อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพของผู้ดื่มจากการผลิตที่ไม่ได้มาตรฐานและขาดการตรวจสอบควบคุม โดยล่าสุด เมื่อวันที่ 2 มกราคมที่ผ่านมา ครม. ก็ลงมติเห็นชอบปรับลดอัตราภาษีสรรพสามิตสินค้าสุรา หรือภาษีสุราลง เพื่อเป็นการผลักดันประเทศไทยให้เป็นศูนย์กลางการท่องเที่ยว พร้อมทั้งยกระดับสุราท้องถิ่น จึงคาดว่าในปี 2024 นี้ สุราท้องถิ่นจะได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายมากยิ่งขึ้นผ่านมาตรการนี้
5. การสร้างภูมิคุ้มกันต่อยาเสพติดให้เยาวชน
ปัญหายาเสพติด ยังคงเป็นเทรนด์สุขภาพ 2024 ที่คนไทยไม่ควรมองข้ามในปีนี้ ถึงแม้ว่าปัญหาดังกล่าวจะคุกคามสังคมไทยมาอย่างช้านาน แต่ความรุนแรงของผลกระทบก็ไม่เคยลดลงเลยและมีแต่จะทวีความรุนแรงมากขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มเยาวชนที่มีแนวโน้มอายุผู้ใช้ยาเสพติดน้อยลงเรื่อย ๆ
ThaiHealth WATCH 2024 เผยอีกว่า 4 ปัจจัยหลักที่ทำให้เยาวชนเริ่มต้นใช้ยาเสพติดมากขึ้น แม้ว่าจะทราบถึงผลกระทบของยาเสพติดที่มีการให้ข้อมูลไว้อย่างแพร่หลายก็ตาม คือ ตนเอง ครอบครัว เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม
นอกจากนี้ ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมายังมีรายงานว่ายาเสพติดมีราคาถูกเป็นประวัติการณ์ จึงทำให้เยาวชนเข้าถึงยาเสพติดได้ง่ายยิ่งขึ้น จนสัมผัสได้ว่าปัญหายาเสพติดในเยาวชนได้แพร่กระจายอยู่ทั่วทุกมุม และใกล้ตัวเรามากกว่าที่คิด ดังที่ให้ได้ผ่านการแบ่งปันประสบการณ์บนโลกโซเชียลมีเดีย
โดยวิธีการปกป้องเยาวชนไทยให้ห่างไกลจากยาเสพติดได้ดีที่สุด คือการสนับสนุนให้เด็ก ๆ ได้มีกิจกรรมยามว่างที่เหมาะสม เพื่อหันเหความสนใจออกจากการใช้ยาเสพติด ยกตัวอย่างเช่น
- ดูหนังและรายการที่สนใจร่วมกัน
- เล่นกีฬาในบ้าน
- เล่นเกม
- อ่านหนังสือ
- ร้องเพลง เล่นดนตรี หรือเต้น
- ทำอาหาร
- ฝึกงานอาชีพ
- เล่นอินเทอร์เน็ต
- เข้าร่วมกิจกรรมในศูนย์เรียนรู้ใกล้บ้าน
6. ม่านฝุ่น PM2.5 เทรนด์สุขภาพ 2024 โอบล้อมอยู่รอบกาย
จะเห็นได้ว่าในปีที่ผ่านมาปัญหามลพิษทางอากาศ เป็นประเด็นที่สร้างผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของคนไทยมาอย่างต่อเนื่อง จนเป็นอีกหนึ่งเทรนด์สุขภาพ 2024 ที่คนไทยส่วนใหญ่กำลังวิตกกังวล และเชื่อว่าสถานการณ์ในอนาคตก็อาจทวีความรุนแรงเพิ่มมากขึ้น
ทุกคนคงได้ยินข่าวเกี่ยวกับฝุ่น PM2.5 อยู่บ่อย ๆ ว่าเป็นฝุ่นละอองขนาดเล็กที่ปกคลุมในพื้นที่ต่าง ๆ ทั่วประเทศไทย โดยเฉพาะในเมืองใหญ่อย่าง กรุงเทพฯ และเชียงใหม่ รวมถึง ได้รับข่าวสารมากมายเกี่ยวกับผลกระทบของ PM2.5 เช่น ความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งปอด โรคทางเดินหายใจ โรคผิวหนัง และโรคตาอักเสบ โดยเฉพาะในกลุ่มเปราะบางอย่างเด็ก สตรีมีครรภ์ ผู้สูงอายุ และผู้ที่มีโรคประจำตัว
ทางภาครัฐจึงได้ขอความร่วมมือจากภาคเอกชนให้ส่งเสริมการทำงานจากที่บ้าน เพื่อลดการสัมผัสมลพิษ และหลาย ๆ คนก็ตื่นตัวต่อปัญหานี้มากยิ่งขึ้น และได้หันไปใช้ขนส่งสาธารณะ และใช้รถยนต์พลังงานสะอาด เพื่อช่วยลดปัญหามลพิษทางอากาศ โดยในปี 2024 นี้ก็ยังคงต้องจับตามองกันต่อไปว่าจะเทคโนโลยีใหม่ ๆ หรือแนวทางอย่างไรที่จะช่วยแก้ปัญหาฝุ่น PM2.5 ได้
7. บอกลาภาวะโลกร้อน เตรียมก้าวสู่ภาวะโลกเดือดที่รุนแรงกว่า
ทุกคนอาจจะคุ้นเคยกับคำว่า ‘ภาวะโลกร้อน’ แต่ในปีนี้โลกของเรากำลังจะก้าวเข้าสู่ ‘ภาวะโลกเดือด’ เทรนด์สุขภาพ 2024 ด้านสิ่งแวดล้อมที่ไม่ได้ส่งผลกระทบต่อสภาพภูมิอากาศเท่านั้น แต่ยังมีผลต่อความเป็นอยู่อย่างคาดไม่ถึง
ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา อุณหภูมิของโลกเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง เนื่องจากพฤติกรรมของมนุษย์ที่ปล่อยก๊าซเรือนกระจกมหาศาลสู่ชั้นบรรยากาศ ยิ่งไปกว่านั้น องค์การอุตุนิยมวิทยาโลกยังคาดการณ์ว่าในนับตั้งแต่ปีนี้ ไปจนถึงปี 2027 อุณหภูมิโลกจะเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วมากกว่าที่เคย จนส่งผลกระทบในหลายด้าน รวมถึงภาคการเกษตรไทยซึ่งเป็นรากฐานสำคัญของปากท้องและความเป็นอยู่ของคนไทย
ด้วยการเปลี่ยนแปลงอย่างรุนแรงของสภาพภูมิอากาศ อาจส่งผลให้เกิดภัยแล้ง ทำให้ได้ผลผลิตทางเกษตรลดลง และเกิดความเหลี่ยมล้ำจากวิกฤตความมั่นคงทางอาหารอย่างเลี่ยงไม่ได้ ประชาชนที่มีรายได้ต่ำจะเข้าถึงสินค้าอุปโภคบริโภคได้ยากขึ้น
นี่เป็นเทรนด์สุขภาพ 2024 เพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น แต่ยังมีอีกหลากหลายประเด็นที่น่าจับตามองในปีนี้ อย่างไรก็ตาม Short Recap อยากชวนให้ทุกคนมาตื่นตัวและเตรียมพร้อมกับแนวโน้มสุขภาพที่คาดว่าจะเกิดขึ้นเพื่อการรับมือที่ดียิ่งขึ้น นอกจากนี้ยังสามารถอ่านข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับเทรนด์สุขภาพ 2024 ได้ที่ คู่มือ ThaiHealth WATCH 2024 โดย สสส.
